မဟာစည္ ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား
ေက်းဇူးေတာ္႐ွင္မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
ေန႔စဥ္႐ွိခုိးေသာ ဂုဏ္ေတာ္ဘုရား႐ွိခုိး
ဂုဏ္ေတာ္ ၉-ပါးဘုရား႐ွိခုိး
အစိေႏၲယ်, အစိေႏၲယ်, အပၸေမယ်, အပၸေမယ်, မႀကံဆ မႏႈိင္းယွဥ္ေကာင္းေသာ ဂုဏ္ေတာ္အေပါင္း အနႏၲႏွင့္ လုံးဝ
ဥႆုံ ျပည့္စုံေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၁။(က) အရဟံ၊ လြန္ကဲထူးျမတ္ေသာသီလဂုဏ္, သမာဓိဂုဏ္ ပညာဂုဏ္, ဝိမုတၱိဂုဏ္, ဝိမုတၱိÓဏဒႆန
ဂုဏ္တုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာေၾကာင့္ လူ, နတ္, ျဗဟၼာသတၱဝါအေပါင္းတုိ႔၏ ပူေဇာ္အထူးကုိ
ခံေတာ္မူထုိက္ေပေသာျမတ္စြာဘုရား။
၂။(ခ) အရဟံ-ဝါသနာႏွင့္တကြ တစ္ေထာင့္ငါးရာ ကိေလသာအညစ္အေၾကးတုိ႔မွ ကင္းေဝးစင္ၾကယ္
ေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(ဂ) အရဟံ-ေလာဘ, ေဒါသ, ေမာဟအစ႐ွိေသာ ကိေလသာရန္သူတုိ႔ကုိ ပယ္သတ္ေတာ္မူၿပီး
ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(ဃ) အရ ဟံ-သံသရာစက္ ေထာက္အကန္႔တုိ႔ကို ခ်ိဳးဖ်က္ေတာ္မူၿပီးေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(င) အရဟံ-မ်က္ေမွာက္မ်က္ကြယ္ အခ်င္းခပ္သိမ္းစင္ၾကယ္၍ ဆိတ္ကြယ္ရာမ႐ွိေတာ္မူေသာ
ျမတ္စြာဘုရား။
၂။ သမၼာသမၺဳေဒၶါ-သစၥာေလးပါး ခပ္သိမ္းေသာတရားတုိ႔ကို သူတစ္ပါးထံနည္းမခံပဲ ကုိယ္တုိင္Óဏ္
အဟုန္စြမ္းျဖင့္ စူးစမ္း႐ွာေဖြကာ မွန္ကန္စြာသိေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၃။ ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ-ဝိဇၨာမည္ေသာ Óဏ္ထူး ၃-ပါး Óဏ္ထူး ၈-ပါး စရဏမည္ေသာအေျခခံ
အက်င့္တရား ၁၅-ပါးတုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၄။(က) သုဂေတာ -သတၱဝါတုိ႔အား အက်ဳိးမ်ားေၾကာင္း ဟုတ္မွန္ေသာ စကားေကာင္းကုိသာ ျ>ြမက္ဆုိ
ေတာ္မူတတ္ေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(ခ) သုဂေတာ-မဂၢင္႐ွစ္ျဖာ တင့္တယ္ေသာအမူအရာျဖင့္ ေကာင္းစြာသြားျခင္း, ေကာင္းစြာျဖစ္
ျခင္း ႐ွိေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၅။ ေလာကဝိဒူ-ေလာက၏ အေၾကာင္းအရာအလုံးစုံကုိ အကုန္အစင္ သိျမင္ေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာ
ဘုရား။
၆။(က) အႏုတၱေရာ- အျမင့္အျမတ္ဆုံးျဖစ္ေသာ သီလဂုဏ္, သမာဓိဂုဏ္, ပညာဂုဏ္, ဝိမုတၱိဂုဏ္, ဝိမုတၱိ
Óဏဒႆနဂုဏ္တုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ေလာကဓာတ္အလုံး၌ အျမင့္ျမတ္ဆုံးျဖစ္
ေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(ခ) ပုရိသ ဒမၼသာရထိ- ယဥ္ေက်းလိမၼာ ပညာအသိ မ႐ွိၾကေသး မျပည့္ဝေသး၍ ဆုံးမေပးထုိက္
ေသာ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔အား ယဥ္ေက်းလိမၼာ ပညာျပည့္ဝအခ်ဳိးက်ေအာင္ ဆုံးမသြန္သင္ေတာ္မူတတ္
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၃
ေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(ဂ) အႏုတၱေရာ ပုရိသဒမၼသာရထိ-ဆုံးမထုိက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔အား ညႊန္ၾကားသြန္သင္ ပဲ့ျပင္
ဆုံးမမႈ၌ အတုမ႐ွိ အျမတ္ဆုံး ျဖစ္ေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၇။ သတၴာေဒဝ မႏုႆာနံ-ခ်မ္းသာရေၾကာင္း လမ္းေကာင္းညႊန္ျပဆုံးမေတာ္မူတတ္၍ လူ, နတ္တုိ႔၏
ဆရာျမတ္အစစ္ ျဖစ္ေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၈။ ဗုေဒၶါ-တရားအလုံးစုံကုိ အကုန္ သိေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၉။ ဘဂဝါ-ဘုန္းေတာ္အနႏၲ, ကံေတာ္အနႏၲ, Óဏ္ေတာ္အနႏၲတုိ႔ႏွင့္ လုံးဝဥႆုံ ျပည့္စုံေတာ္မူေပ
ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
အရဟံအစ႐ွိေသာ ကုိးပါးေသာဂုဏ္ေတာ္, ဆယ္ပါးေသာ ဂုဏ္ေတာ္, အနႏၲဂုဏ္ေတာ္,
ေက်းဇူးေတာ္အေပါင္းတုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ သက္ေတာ္ထင္႐ွား, သဗၺညဳျမတ္စြာဘုရား
ကုိ ဘုရားတပည့္ေတာ္သည္ ႐ုိေသျမတ္ႏုိး လက္အုပ္မုိး၍ ႐ွိခုိးပူေဇာ္ ဖူးေမွ်ာ္မာန္ေလွ်ာ့ ကန္
ေတာ့ပါ၏ ျမတ္စြာဘုရား။
ဂုဏ္ေတာ္ ၆-ပါး တရား႐ွိခုိး
ဘဂဝတာ-ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အကၡာေတာ-ေဟာၾကားအပ္ေသာ၊ ဓေမၼာ-တရားေတာ္သည္။
၁။ သြကၡာေတာ-ကိေလသာၿငိမ္းေၾကာင္း ေကာင္းမြန္မွန္ကန္စြာေဟာအပ္ေသာ တရားေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
၂။ သႏၵိ႒ိေကာ-က်င့္ႀကံအားထုတ္လွ်င္ မ်က္ေမွာက္ကုိယ္တုိင္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသာ တရားေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
၃။ အကာလိေကာ-အခ်ိန္အခြင့္ မဆုိင္းလင့္ပဲ အသင့္လက္ငင္း ခ်က္ခ်င္းအက်ဳိးေပးတတ္ေသာ တရားေတာ္ျမတ္ပါ
ေပတကား။
၄။ ဧဟိပႆိေကာ-လာပါ, ၾကည့္လွည့္ပါဟု က်င့္ႀကံအားထုတ္ရန္ဖိတ္မန္တုိက္တြန္းထုိက္ေသာ တရားေတာ္ျမတ္
ပါေပတကား။
၅။ ၾသပေနယ်ိေကာ-မိမိသႏၲန္၌ တည္ေအာင္က်င့္ ေဆာင္ထုိက္ေသာ တရားေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
၆။ ပစၥတၱံေဝဒိတေဗၺာ ဝိၫူဟိ-တရားသိျမင္သည့္ ပညာ႐ွိ႐ွစ္ပါး အရိယာမ်ားသာလွ်င္ ကုိယ္တရားႏွင့္ကုိယ္ အသီး
သီး သိျမင္ခံစားရေသာ တရားေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
သြာကၡာတ-အစ႐ွိေသာ ဤဂုဏ္ေတာ္ ၆-ပါးႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ မဂ္ေလးပါး, ဖုိလ္ေလးပါး, နိဗၺာန္, ပရိယတ္
အားျဖင့္ ဆယ္ပါးေသာတရားေတာ္ျမတ္ကုိ ဘုရားတပည့္ေတာ္သည္ ႐ုိေသျမတ္ႏုိးလက္အုပ္မုိး၍ ႐ွိခုိးပူေဇာ္ ဖူးေမ်ာ္မာန္ေလ်ာ့
ကန္ေတာ့ပါ၏ဘုရား။
ဂုဏ္ေတာ္ ၆-ပါး တရား႐ွိခုိးၿပီး၏။
ဂုဏ္ေတာ္ ၉-ပါး သံဃာေတာ္႐ွိခုိး
ဘဂဝေတာ-ျမတ္စြာဘုရား၏၊ သာဝကသံေဃာ-တပည့္သားအေပါင္း သံဃာေတာ္သည္။
၁။ သုပၸဋိပေႏၷာ-ေလာဘ, ေဒါသ, ေမာဟကင္းေၾကာင္း (သီလ, သမာဓိ, ပညာအက်င့္ေကာင္းကုိ) ေကာင္း
စြာ က်င့္ေတာ္မူေသာ သံဃာေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၄
၂။ ဥဇုပၸဋိပေႏၷာ-ကုိယ္ႏွဳတ္စိတ္ထား အေကာက္သုံးပါးကင္းရန္ ေျဖာင့္မွန္စြာ က်င့္ေတာ္မူေသာ သံဃာ
ေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
၃။ Óယပၸဋိပေႏၷာ-ဆင္းရဲၿငိမ္းရန္ နိဗၺာန္အလုိငွာ သင့္ေလွ်ာ္စြာ က်င့္ေတာ္မူေသာ သံဃာေတာ္ျမတ္ပါေပ
တကား။
၄။ သာမိစိပၸဋိပေႏၷာ-သူမ်ားကûပသည့္ ႐ုိေသမႈႏွင့္ သင့္တင့္ထုိက္တန္ေအာင္ က်င့္ႀကံေတာ္မူေသာ သံဃာ
ေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
၅။ အာဟုေနေယ်ာ-အရပ္ေဝးမွေသာ္လည္း ေဆာင္လာ၍ ေပးလႉပူေဇာ္ထုိက္, ေပးလႉသည္ကုိ ခံယူေတာ္မူ
ထုိက္ေသာ သံဃာေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
၆။ ပါဟုေနေယ်ာ-ခ်စ္ျမတ္ႏုိးအပ္သည့္ ဧည့္သည္မ်ားအတြက္ အထူးûပျပင္ထားေသာ စားေကာင္းေသာက္
ဖြယ္ ကုိေသာ္လည္း ေပးလႉပူေဇာ္ထုိက္, ခံယူေတာ္မူထုိက္ေသာ သံဃာျမတ္ပါေပတကား။
၇။ ဒကၡိေနေယ်ာ-ေနာင္တမလြန္ေလာက၌ ေကာင္းက်ဳိးရမည္ဟုယုံၾကည္၍ ေပးလႉသည္ကုိ ခံယူေတာ္မူ
ထုိက္ေသာ သံဃာေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
၈။ အဥၥလီကရဏီေယာ-ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာ မွန္စြာရမည္ဟု ယုံၾကည္ေမွ်ာ္ကုိးလ်က္ လက္အုပ္မုိး၍ ႐ွိခုိး
ထုိက္ေသာ သံဃာေတာ္ျမတ္ပါေပတကား။
၉။ အႏုတၱရံ ပုညေကၡတၱံ ေလာကႆ-ေကာင္းမႈမ်ဳိးကုိ စုိက္ပ်ဳိးရန္အလုိငွာ သတၱဝါအေပါင္း၏ အေကာင္း
ဆုံး လယ္ယာေျမ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ သံဃာေတာ္ျမတ္ပါေပတကား၊
သုပၸဋိပႏၷ-အစ႐ွိေသာ ဤကုိးပါးေသာ ဂုဏ္ေတာ္တုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ မဂၢ႒ာန္ပုဂၢိဳလ္ေလးပါး, ဖလ႒ာန္ပုဂၢိဳလ္
ေလးပါးအားျဖင့္ ႐ွစ္ပါးေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္အေပါင္း သံဃာေတာ္ျမတ္ကုိ ဘုရားတပည့္ေတာ္သည္ ႐ုိေသျမတ္ႏုိး လက္အုပ္
မုိး၍ ႐ွိခုိးပူေဇာ္ ဖူးေမွ်ာ္မာန္ေလွ်ာ့ ကန္ေတာ့ပါ၏အ႐ွင္ဘုရား။
ဂုဏ္ေတာ္ ၉-ပါး သံဃာ႐ွိခုိးၿပီး၏။
ေက်းဇူးေတာ္႐ွင္မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏
Óဏ္စဥ္ ၁၆-ပါးဘုရား႐ွိခုိး။
၁။ နာမ႐ူပံ- ပရိေစၧဒံ၊ တပၸစၥယ ပရိဂၢဟံ။
တံ သမၼသနံ ဥဒယ-ဗၺယÓဏဥၥ ဘဂၤဂံ။
၂။ ဘယÓဏံ အာဒီနဝ-Óဏဥၥ နိဗၺိဒံ အထ၊
မုဥၥိတုကမ်တံ ပဋိ-သခႍ သခါ႐ုေပကၡကံ။
၃။ အႏုေလမဥၥ ေဂါၾတဘုံ၊ မဂၢÓဏံ ဖလံ တထာ၊
ပစၥေဝကၡဏ Óဏႏၲိ၊ တိေလာကမွိပိ ေကနစိ။
၄။ အေဒသိေယ သာသနိေက၊
Óဏိေမ ေသာဠ သုတၱေရ။
ေဒေသတာရံ ပဝတၱာရံ၊
ဗုဒၶံ တီဟာဒရံ နေမ။
(၁) နာမ႐ူပံ ပရိေစၧဒံ-နာမ္႐ုပ္တရားတုိ႔ကုိ ပုိင္းျခား၍ သိေသာ နာမ႐ူပပရိေစၧဒÓဏ္
¤င္း။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၅
(၂) တပၸစၥယပရိဂၢဟံ-ထုိ နာမ္႐ုပ္တုိ႔၏ အေၾကာင္းတရားတုိ႔ကုိ ပုိင္းျခား၍သိေသာ
ပစၥယပရိဂၢဟÓဏ္¤င္း။
၃။ တံ သမၼသနံ-ထုိ နာမ္႐ုပ္တုိ႔ကုိ အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱအားျဖင့္ သုံးသပ္ဆင္ျခင္၍
သိျမင္ေသာ သမၼသနÓဏ္¤င္း။
၄။ ဥဒယဗၺယ Óဏဥၥ-နာမ္႐ုပ္တုိ႔၏ အသစ္သစ္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ေပၚၿပီးလွ်င္
တစ္ခဏခ်င္း ပ်က္စီးသြားျခင္းကုိ ႐ႈမွတ္ထင္ထင္ သိျမင္ေသာဥဒယဗၺယÓဏ္¤င္း။
၅။ ဘဂၤဂံ-နာမ္႐ုပ္တုိ႔၏ ပ်က္စီးျခင္းကုိသာ ႐ႈမွတ္ထင္ထင္ သိျမင္ေသာ ဘဂၤÓဏ္
¤င္း။
၆။ ဘယÓဏဥၥ-နာမ္႐ုပ္တုိ႔၏ ပ်က္စီးျခင္းကုိ သိျမင္သျဖင့္ ေၾကာက္လန္႔ဖြယ္ ေဘး
ႀကီးအျဖစ္ျဖင့္ ထင္ျမင္ေသာ ဘယÓဏ္¤င္း။
၇။ အာဒီနဝÓဏဥၥ-နာမ္႐ုပ္သခၤါရတုိ႔၌ ကုိးကြယ္ရာမထင္ အျပစ္ျမင္ေသာ အာဒီနဝ
Óဏ္¤င္း။
၈။ နိဗၺိဒံ-နာမ္႐ုပ္သခၤါရတုိ႔၌ မေပ်ာ္မေမြ႕ ၿငီးေငြ႕ေသာ နိဗၺိဒါÓဏ္¤င္း။
အထ-အနက္သေဘာတူေသာ ေ႐ွ႕Óဏ္သုံးခုမွ တစ္ပါးအနက္ သေဘာတူေသာ
ေနာက္Óဏ္သုံးခုကား။
၉။ မုဥၥိတုကမ်တံ-နာမ္႐ုပ္သခၤါရတုိ႔မွ အလြန္အမင္း လြတ္ကင္း ထြက္ေျမာက္လုိေသာ
မုဥၥိတုကမ်တာÓဏ္¤င္း။
၁ဝ။ ပဋိသခႍ-အလြန္အမင္းလြတ္ကင္း ထြက္ေျမာက္လုိလွသျဖင့္ ထုိနာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးကုိပင္
အနိစၥစေသာ ေလးဆယ္ေသာ အျခင္းအရာတုိ႔ျဖင့္ တြင္တြင္အားထုတ္၍ အနိစၥ,
ဒုကၡ, အနတၱ, အေနအားျဖင့္ ေကာင္းေကာင္းႀကီးထင္ျမင္ေသာ ပဋိသခၤါÓဏ္¤င္း။
၁၁။ သခၤါ႐ုေပကၡကံ-အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱအေနအားျဖင့္ ေကာင္းေကာင္းထင္ျမင္၍
လြတ္ေျမာက္ရာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းကုိရသျဖင့္ အလြန္ျပင္းထန္ေသာ လုံ႔လကုိ
လည္းမûပ၊ ထုိ႐ုပ္နာမ္သခၤါရတုိ႔၌ ေၾကာက္လန္႔ျခင္း၊ ႏွစ္သက္ျခင္း ႏွစ္ပါးကုိ
လည္း ပယ္စြန္႔၍ သိ႐ုံသိ႐ုံသာ အညီအမွ်႐ႈေသာ သခၤါ႐ုေပကၡÓဏ္¤င္း။
၁၂။ အႏုေလာမဥၥ-အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱတုိ႔တြင္ တစ္ပါးပါးကုိအာ႐ုံûပ၍ ဥဒယဗၺယ
စေသာ ေ႐ွးÓဏ္႐ွစ္ပါး ေနာက္မဂၢသစၥာအားေလ်ာ္ေသာ ေဂါၾတဘူ၏ ေ႐ွးအျခားမဲ့
၌ ႏွစ္ႀကိမ္, သုံးႀကိမ္ျဖစ္ေသာ အႏုေလာမÓဏ္¤င္း။
၁၃။ ေဂါၾတဘုံ-ပုထုဇဥ္အႏြယ္ကုိ ျဖတ္၍ အရိယာအႏြယ္ဇာတ္သုိ႔ ေရာက္ေစလွ်က္
နိဗၺာန္ကုိအာ႐ုံûပ၍ မဂ္၏ ေ႐ွးအဖုိ႔၌ တစ္ႀကိမ္မွ်သာျဖစ္ေသာ ေဂါၾတဘူÓဏ္¤င္း။
၁၄။ မဂၢÓဏံ-နိဗၺာန္ကုိမ်က္ေမွာက္ûပလွ်က္ သစၥာေလးပါးကုိ တûပိင္နက္သိေသာ မဂ္
Óဏ္¤င္း။
၁၅။ ဖလံ-မဂ္Óဏ္ကဲ့သုိ႔ပင္ နိဗၺာန္ကုိ အာ႐ုံûပလွ်က္ ျဖစ္ေသာ ဖုိလ္Óဏ္¤င္း။
၁၆။ တထာ-ထုိမွတစ္ပါး၊ ပစၥေဝကၡဏÓဏံ- မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ပယ္ၿပီးေသာ ကိေလသာ,
မပယ္ရေသးေသာ ကိေလသာအားျဖင့္ ျပန္လွည့္၍ ဆင္ျခင္ေသာေပစၥ ေဝကၡဏာ
Óဏ္¤င္း။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၆
ဣတိ-ဤသုိ႔၊ တိေလာကမွိ-ကာမ, ႐ူပ, အ႐ူပဟု ေလာကသုံးျဖာ စၾကာဝဠာ႐ွိသမွ် အနႏၲမဆုံး-ေလာကႀကီး တစ္ခု
လုံး၌၊ ေကနစီပိ-နတ္, လူ, ျဗဟၼာ သတၱဝါ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ မွ်ေသာ္လည္း၊ အေဒသိေယ-မၾကား, မနာ ႀကံစည္ကာျဖင့္
အမွန္အကန္က်ေအာင္ ေဟာျပျခင္းငွာ မစြမ္းႏုိင္ရာေကာင္းကုန္ေသာ၊ သာသနိေက-ဗုဒၶျမတ္စြာသာသနာေတာ္ႀကီး အတြင္း၌
သာလွ်င္ ေပၚလင္းျဖစ္ထြန္း ႏုိင္ေကာင္းကုန္ေသာ၊ ဥတၱေရ-ေလကီပညာ အရပ္ရပ္တုိ႔ထက္ ထူးကဲျမင့္ျမတ္ကုန္ေသာ၊ ဣတိ
ေသာဠသÓေဏ၊ ဤ (၁၆)ပါးေသာÓဏ္တုိ႔ကုိ၊ ေဒေသတာရံ-မိမိကုိယ္ေတာ္တုိင္ ပုိင္ပုိင္လွလွ အမွန္တကယ္သိရ၍
လွစ္ဟထုတ္ေဖာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူတတ္ေသာ၊ ပဝတၱာရံ-မိမိကုိယ္ေတာ္တုိင္ ပုိင္ႏုိင္ၿပီးစီး ေစၿပီးမွ ခုိမွီကပ္လာ ျဗဟၼာ,
နတ္လူ ကြၽတ္ထုိက္သူ မွန္သမွ် ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ အရိယာသခင္တုိ႔၏ ၾကည္လင္ ေသာစိတ္သႏၲာန္ဝယ္ အဖန္ဖန္အားျဖင့္
ျဖစ္ပြားေစေတာ္မူတတ္ေပထေသာ၊ ဗုဒၶံ-သဗၺၫုတÓဏ္ေတာ္႐ွင္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ကုိ၊ အဟံ၊ တပည့္ေတာ္သည္ တီဟိကာယ
ညြတ္ခ်ီ ဝစီမန သုံးဒြါရတုိ႔ျဖင့္၊ အာဒရံ-႐ုိေသစြာ၊ နေမနမာမိ-ၾကည္ၫုိျမတ္ႏုိး-လက္အုပ္မုိး၍ ႐ွိခုိးပါ၏ ျမတ္စြာ
ဘုရား။
Óဏ္စဥ္ ၁၆-ပါး ဘုရား႐ွိခုိးၿပီး၏။
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ကထိန္ေခၚျခင္း
အေၾကာင္း ေဆာင္ပုဒ္
၁။ ကထိန္ေခတ္ခါ, ခုိင္ေစတာ စြဲကာကထိန္မည္။
၂။ ကထိန္ေဘာင္ႀကီး, ခင္းဟန္ၿပီး တစ္နည္းကထိန္မည္။
၃။ ကထိန္ခင္းက, က်ဳိးငါးဝ, ငါးလတုိင္ရသည္။
ရဟန္းမ်ားရႏုိင္ေသာ အက်ဳိးငါးပါး
၁။ မပန္မၾကား, လုိရာသြား, ျပစ္မ်ားမသင့္ၿပီ။
၂။ သုံးထည္ထဲမွာ, ထားလုိရာ, ထားကာသြားႏုိင္သည္။
၃။ ေလးပါးတူပင္, ဂုဏ္းေဘာဇဥ္, စားလွ်င္စားႏုိင္သည္။
၄။ သကၤန္းမ်ားစြာ, ငါးလမွာ, သိမ္းကာထားႏုိင္သည္။
၅။ သံဃာလႉျငား, သကၤန္းမ်ား, သူအားသာျဖစ္သည္။
ကထိန္ဒကာမွာ ရေသာအက်ဳိးငါးပါး
၁။ လႉသူမွာလဲ, နည္းတူပဲ, ရၿမဲက်ဳိးငါးမည္။
၂။ တားဆီးကင္းကြာ လြတ္လပ္စြာ လုိရာသြားႏုိင္သည္။
၃။ တာဝန္ကိစၥ မေလးရ ေပါ့ပါးေလေတာ့သည္။
၄။ စားလုိရာမ်ား စားေသာ္ျငား ေဘးကားမျဖစ္ၿပီ။
၅။ ပစၥည္းအမ်ား, သိမ္းပုိက္ထား, ေဘးကားမ႐ွိၿပီ။
၆။ ကုိယ့္ပစၥည္းမ်ား, သူတစ္ပါး, ယူသြားကင္းပသည္။
၇။ ကထိန္ဒကာ, က်ဳိးငါးျဖာ, ေကာင္းစြာရႏုိင္သည္။
သကၠပဥွသုတ္ တရားေတာ္
ေဆာင္ပုဒ္
ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ သကၠပဥွသုတ္တရားေတာ္ကုိ သကၠရာဇ္ ၁၃၂၆-ခုႏွစ္ ျပာသုိလကြယ္ေန႔ကစ၍ သင့္
ေလွ်ာ္ေသာ ဥပုသ္ေန႔မ်ားတြင္ က႐ုဏာေ႐ွ႕႐ႈေဟာေတာ္မူခဲ့ေလသည္၊ ယင္းစာမူကုိ အထပ္ထပ္အခါခါ ကုိယ္ေတာ္တုိင္
ၾကည့္႐ႈျပင္ဆင္ေတာ္မူၿပီး ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝေတာ္မူခဲ့ရာ သကၠပဥွသုတ္တရား က်မ္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္ ထင္႐ွားေလသည္။ ယင္း
တရားက်မ္းေတာ္ႀကီး၌
ကာမဘုံသား, နတ္လူမ်ားတုိ႔, ေကာင္းစားျပည့္ဝ, ေဘးရန္ပလွ်က္, ေအးျမခ်မ္းသာ, ေနလုိပါလဲ, ဣႆာ မေစၧ,
သူ႐ႈပ္ေပြ၍, ထင္ေျခမက်, ဆင္းရဲရတည့္, မူလဇစ္ျမစ္, ျဖစ္ေၾကာင္းစစ္ေသာ္, မုန္းခ်စ္အပ္သား, အာ႐ုံမ်ားႏွင့္,လုိလားတစ္လီ,
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၇
ႀကံစည္တတန္, ခ်ဲ႕ရန္မွတ္စြဲ, ေျခတည္လြဲ၍, ဆင့္ကဲဆင့္ကာ, ျဖစ္႐ုိးပါတည့္, ေျခာက္ျဖာဒြါရ, ထင္သမွ်ကုိ, မွတ္ၾကသျဖင့္,
မမွီသင့္ေ႐ွာင္, မွီသင့္ေဆာင္၍, မွန္ေအာင္ျမင္က, လမ္းမွန္ရသည္, မုခ် ခ်မ္းသာေရးေပတည္း။
၁။ ဣႆာေခၚဆုိ, မနာလုိ, ဝန္တုိမေစၧရ။
၂။ ႐ွာရသုံးစင္, သိမ္းေပးခ်င္, ငါးအင္လုိဆႏၵ။
၃။ ဒိ႒ိတဏွာ, မာနပါ, သုံးျဖာပပဥၥ။
၄။ ခ်ဲ႕ႏုိင္ေအာင္, မွတ္စြဲထားမိ၍, ႀကံစည္ႏုိင္သည္။ ႀကံစည္မိ၍, လုိလားႏွစ္သက္သည္။
လုိလားႏွစ္သက္၍ ခ်စ္စရာ, မုန္းတီးစရာ႐ွိသည္။ ခ်စ္စရာ, မုန္းတီးစရာေတြ႐ွိေန၍
မနာလုိမူ, ဝန္တုိမႈ, ျဖစ္သည္။ မနာလုိမူ, ဝန္တုိမူမ်ား႐ွိေန၍ ေဘးရန္မကင္းပဲ ဆင္းရဲ
ဒုကၡ ေရာက္ေနၾကရသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ဆင္းရဲဒုကၡ မုခ်ကင္းလုိလွ်င္ ခ်ဲ႕ႏုိင္ေအာင္ စြဲမူ
(ပပဥၥသညာ) ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေအာင္ က်င့္ရမည္။
၅။ ဘယ္လုိက်င့္က, ပပဥၥ, လုံးဝခ်ဳပ္သနည္း။
၆။ မွီဝဲသင့္တာ, မသင့္တာ, ဝမ္းသာႏွစ္မ်ဳိးတည္း။
၇။ ႏွလုံးမသာ, ဥေပကၡာ, ခြဲပါနည္းတူတည္း။
၈။ အကုသုိလ္မ်ား ပယ္ေ႐ွာင္႐ွား ကုပြားမွီဖုိ႔တည္း။
၉။ ဤသုိ႔က်င့္က, ပပဥၥ, လုံးဝခ်ဳပ္သတည္း။
၁ဝ။ ပါတိေမာကၡ, သံဝရ, က်င့္ရဘယ္သုိ႔နည္း။
၁၁။ မွီသင့္တစ္ခု, မသင့္ဟု, ကုိယ္မႈႏွစ္မ်ဳိးတည္း။
၁၂။ ႏွဳတ္မႈထုိ႔တူ, သက္ေမြးျမဴ, နည္းတူႏွစ္မ်ဳိးတည္း။
၁၃။ မမွီသင့္ပယ္, သီလႏွယ္, စင္ၾကယ္ပါသတည္း။
၁၄။ ဣႁႏၵိယ-သံဝရ, သူကဘယ္သုိ႔နည္း။
၁၅။ အာ႐ုံေျခာက္ရပ္, မွီဝဲအပ္, မအပ္ကြဲသတည္း။
၁၆။ အကုသုိလ္မ်ား, ပယ္ေ႐ွာင္႐ွား, ကုပြားမွီးဖုိ႔တည္း။
၁၇။ သင့္ရာမွီတြယ္, မသင့္ပယ္, ေစာင့္ဘြယ္ကိစၥၿပီး။
ကာမသုတၱန္ တရားေတာ္ ေဆာင္ပုဒ္
ေက်းဇူးေတာ္႐ွင္အဂၢမဟာပ႑ိတ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ သုတၱနိပါတ္ ပါဠိေတာ္ကာမသုတၱန္ကုိ
သကၠရာဇ္ ၁၃၂၈-ခုႏွစ္ ျပာသုိလ္လျပည့္ေက်ာ္ ၈-ရက္ေန႔တြင္ သာသနာ့ရိပ္သာ ဖလ္ယဥ္ဓမၼာ႐ုံႀကီး၌ ငါးျဖာအာ႐ုံ ကာမ
ဂုဏ္တုိ႔၌ တြယ္တာတပ္မက္မႈမ႐ွိ ေလ်ာ့ပါးရန္ ရည္သန္ေတာ္မူ၍ မ်ားစြာေသာ ရဟန္း, ႐ွင္, လူ ပရိသတ္အား ေဟာၾကား
ေတာ္မူခဲ့ေလသည္ ယင္း ကာမသုတၱန္တရားေတာ္ႀကီးကုိ-
၁။ ကာမဂုဏ္လုိျခင္, ျပည့္စုံလွ်င္, ၾကည္႐ႊင္ဝမ္းေျမာက္ ေလေတာ့သည္။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၈
၂။ ႏွစ္သက္ေနတုံး, ပ်က္ဆုံး႐ႈံး, ႏွစ္လုံး ေဖါက္ျပန္ တတ္ေလသည္။
၃။ ေျ>ြမေ႐ွာင္သည့္ႏွယ္, ကာမပယ္ ၿငိတြယ္လြန္ေျမာက္ ေလေတာ့သည္။
၄။ ကာမဂုဏ္မွာ, ေျ>ြမပမာ, ေၾကာက္ကာ ေ႐ွာင္ၾကင္ေနသူသည္၊ ေလာဘျပတ္လတ္, တဏွာ
ငတ္, ႐ႈမွတ္လြန္ေျမာက္ႏုိင္ေပသည္။
၅။ ကာမဂုဏ္တပ္မက္, ႏုိင္အထက္ ႏွိပ္စက္ခံရေလေတာ့သည္။
၆။ ေလွကြဲေရဝင္, ပုံအသြင္, အစဥ္ဒုကၡလုိက္ေနသည္။
၇။ ႐ုိးသားႏွစ္နည္း ျမတ္မီးစည္း, မီးက်ီးအိပ္မက္ တူေပသည္။
၈။ ငွားရန္းသစ္သီး, ဓားစဥ္းႏွီး, တစ္နည္းလွန္တံက်င္ တူေပသည္။
၉။ ေျမေခါင္းမီးလွ်ံ, ဆယ့္တစ္တန္, တူဟန္႐ႈ၍ ပယ္ရမည္။
၁ဝ။ ႐ႈမွတ္အစဥ္, ကာမၾကဥ္, ေရလ်ဥ္လြန္ေျမာက္ေလေတာ့သည္။
၁၁။ ေလွမွေရပက္, ေပါ့ပါးလွ်က္, ဟုိဘက္နိဗၺာန္ေရာက္ေလသည္။
ဓမၼစၾကာ တရားေတာ္ႀကီး
ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ က်မ္းႀကီးကုိ သာသနာေတာ္၌ ထြန္းေျပာင္ထိန္ၾကည္ တည္ရစ္ရန္
ရည္႐ြယ္ေတာ္မူ၍ ၁၃၂၄-ခုႏွစ္၊ ေတာ္သလင္းလကြယ္ေန႔မွစ၍ အခြင့္သင့္ေသာ သီတင္းေန႔မ်ားတြင္ ေဟာၾကားေတာ္မူရာ
တန္ကူးလျပည့္ေန႔အထိ ရန္ကုန္ûမိ႕ သာသနာ့ရိပ္သာ ဖလ္ယဥ္ဓမၼာ႐ုံႀကီး၌ ႐ွစ္ႀကိမ္တုိင္ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႀကီးကုိ ေဟာ
ၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
(ဒုတိယအႀကိမ္ေဟာျခင္း)
ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႀကီး
ေဆာင္ပုဒ္
ကာမခ်မ္းသာ, သုံးေဆာင္တာ, ပယ္ခြါေ႐ွာင္ရမည္။
မသုံးေဆာင္ပဲ, ကုိယ္ဆင္းရဲ, ဒါလဲေ႐ွာင္ရမည္။
စိတ္အလုိက်, လႊတ္ထားက, ကာမသုခါ, ႏုေယာဂါ။
ပင္ပန္း႐ုံမွ်, အားထုတ္က, အတၱကိလမထာ, ႏုေယာဂါ။
သစၥာမျမင္, မဂၢင္မပါ, ေလ့က်င့္ကာျဖင့္, ခ်မ္းသာၿမဲမည္,
ယုံၾကည္ဆုံးျဖတ္, ယူဆမွတ္, သီလဗၺတပင္။
အစြန္းႏွစ္သြယ္, လမ္းမွားပယ္, အလယ္လမ္းမွန္ျဖစ္ေပသည္။
လမ္းမွန္ကုိေလွ်ာက္, Óဏ္ျမင္ေပါက္, ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္။
ကုိယ္အမူရာ, ျဖစ္တုိင္းမွာ, မွန္စြာသိရမည္။
စိတ္အမူရာ, ျဖစ္တုိင္းမွာ, မွန္စြာသိရမည္။
ေကာင္းဆုိးလတ္ပါ, ေဝဒနာ, မွန္စြာသိရမည္။
သေဘာတရား, ထင္ေပၚျငား, ပုိင္းျခားသိရမည္။
Ä(ပထမအႀကိမ္ေဟာျခင္းကား ၁၃၁၁-ခုႏွစ္၊ နေတၱာ္လျပည့္ေန႔)Ä စ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၉
သီလဝႏၲ သုတၱန္တရားေတာ္
ေဆာင္ပုဒ္
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ သီလဝႏၲသုတၱန္တရားေတာ္ႀကီးကုိ ၁၃၂၈-ခု တပုိ႔တြဲလကြယ္ေန႔မွစ၍ သင့္
ေလွ်ာ္သည့္ သီတင္းေန႔မ်ားတြင္ ေဟာေတာ္မူရာ ၁၃၂၉-ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေန႔တြင္ အၿပီးသတ္သည္၊ ေဟာၾကား
ေတာ္မူသည့္ အႀကိမ္ေပါင္း ၁၆-ႀကိမ္႐ွိသည္ဟုသိရသည္။
(က) ၁။ သီလသုတာ, စုံသူမွာ, ဘယ္ဟာ႐ႈအပ္ပါသနည္း။
၂။ စြဲလမ္းႏုိင္ရာ, ငါးခႏၶာ, မွန္စြာ႐ႈအပ္ပါသတည္း။
၃။ မၿမဲဆင္းရဲ ေရာဂါစြဲ, ေပါက္ကြဲအုိင္းတူသည္။
၄။ ေျငာင့္မေကာင္းမႈ, ဖ်ားနာဟု မွတ္႐ႈ သူစိမ္းမည္။
၅။ ပ်က္စီးသုည, အနတၱ, ႐ႈရဆယ့္တစ္မည္။
၆။ သုိ႔႐ႈျမင္သန္, ေသာတာပန္, အမွန္ျဖစ္ႏုိင္သည္။
(ခ) ၁။ ေသာတာပန္ကား, ဘယ္တရား ႐ႈပြားအပ္သနည္း။
၂။ ေသာတာပန္လဲ, ခႏၶာပဲ, ႐ႈၿမဲနည္းတူသည္။
၃။ သုိ႔႐ႈျမင္သန္, သကဒါဂါမ္, အမွန္ျဖစ္ႏုိင္သည္။
(ဂ) ၁။ သကဒါဂါမ္ကား, ဘယ္တရား, ႐ႈပြားအပ္သနည္း။
၂။ သကဒါဂါမ္လဲ, ခႏၶာပဲ, ႐ႈၿမဲနည္းတူသည္။
၃။ သုိ႔႐ႈျမင္သန္, အနာဂါမ္, အမွန္ျဖစ္ႏုိင္သည္။
(ဃ) ၁။ အနာဂါမ္ကား ဘယ္တရား, ႐ႈပြားအပ္သနည္း။
၂။ အနာဂါမ္လဲ, ခႏၶာပဲ, ႐ႈၿမဲနည္းတူသည္။
၃။ သုိ႔႐ႈျမင္သန္, အရဟံ, အမွန္ျဖစ္ႏုိင္သည္။
(င) ၁။ ရဟႏၲာကား, ဘယ္တရား, ႐ႈပြားအပ္သနည္း။
၂။ ရဟႏၲာလဲ, ခႏၶာပဲ, ႐ႈၿမဲနည္းတူသည္။
၃။ သုိ႔႐ႈေသာ္ျငား သစ္ေဟာင္းကား တုိးပြားမ႐ွိၿပီ။
၄။ သတိသမၸဇဥ္, ႐ႈတုိင္းယွဥ္ မ်က္ျမင္ခ်မ္းသာသည္။
႐ွစ္ျဖာမဂၢင္ နိဗၺာန္ဝင္တရားေတာ္
ေဆာင္ပုဒ္
ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ ႐ွစ္ျဖာမဂၢင္နိဗၺာန္ဝင္ တရားေတာ္ႀကီးကုိ ၁၃၃၃-ခုႏွစ္ ေတာ္သလင္းလဆန္း ၂-ရက္
တနဂၤေႏြေန႔ ေန႔လည္ ၂-နာရီခန္႔အခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ûမိ႕ မုိးေကာင္းဘုရားအနီး ဓမၼာ႐ုံႀကီး၌ စတင္ ေဟာေတာ္မူခဲ့ေလသည္
¤င္းေနာက္ ရန္ကုန္ûမိ႕ သာသနာ့ရိပ္သာ ဖလ္ယဥ္ဓမၼာ႐ုံ ေျခာက္ထပ္ႀကီး ဘုရားႀကီးတုိက္သိမ္ေတာ္ႀကီး ဖ,ဆ,ပ,လ ရပ္ကြက္
စေသာဌာနမ်ား မႏၲေလး- စစ္ကုိင္း- ေ႐ႊဘုိ- ေခ်ာက္- ေရနံေခ်ာင္း, မေကြး, မင္းလွ, သရက္, ေအာင္လံ, ျပည္, စေသာ
အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္ အûမိ႕ûမိ႕ အ႐ြာ႐ြာတုိ႔၌လည္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္ ယင္းသုိ႔ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ၿပီးမွ ဆရာ-
ဒကာႏွစ္ဦးလုံး êကိးပမ္းမႈေၾကာင့္ မႏၲေလးûမိ႕ ျပည္ညႊန္႕ပုံႏွိပ္တုိက္မွ ႐ုိက္ႏွိပ္သျဖင့္ ၁၃၃၉-ခုႏွစ္တြင္ ''႐ွစ္ျဖာမဂၢင္ နိဗၺာန္ဝင္
တရားေတာ္''က်မ္းစာႀကီးအျဖစ္သုိ႔ေရာက္ခဲ့ေလသည္ ယင္း ႐ွစ္ျဖာမဂၢင္ နိဗၺာန္ဝင္ တရားေတာ္က်မ္းစာ၌မဂ
ၢင္႐ွစ္ျဖာ, မ႐ွိရာ, ကိေလသာၿငိမ္းသူမ႐ွိေခ်။
မဂၢင္႐ွစ္ျဖာ, ႐ွိရာမွာ, ကိေလသာၿငိမ္းသူ, ႐ွိႏုိင္ေပ။
မူလ, ပုဗၺ, အရိယ, သုံးဝမဂၢင္ျမတ္။
ျဖစ္ပြားေစလွ်င္, ဤမဂၢင္, ေျပးဝင္နိဗၺာန္ဓာတ္။
ျဖစ္ပ်က္ျမင္မွ, အနိစၥ, ဒိ႒သိႏုိင္သည္။
စသည့္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ မွတ္ဖြယ္ က်င့္ဖြယ္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ား ပါ႐ွိေလသည္။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁ဝ
သာရဏီယ တရားေတာ္
ေဆာင္ပုဒ္
မဇၩိမနိကာယ္ မူလပဏၰာသပါဠိေတာ္ ေကာသမၺိယသုတ္ သာရဏီယသုတၱန္လာ သာရဏီယသုတ္ တရားေတာ္ႀကီး
ကုိ ရန္ကုန္ûမိ႕ ကမာ႐ြတ္ မရမ္းတပည္ရပ္ကြက္၌ ၁၃၁၄-ခု ႏွစ္ဦး တန္ကူးလျပည့္ေက်ာ္ ၁၂-ရက္, ၁၃-ရက္ေန႔ ညမ်ားက
ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
ယင္း သာရဏီယ တရားေတာ္ႀကီး၌Ä
ေမတၱာေ႐ွ႕သြား, ကံသုံးပါးႏွင့္ တစ္ျခားသုံးဝ, စာဂ
သီလာ, ျမတ္ပညာသည္, မွတ္ပါ သာရဏီယတရားတည္း။
Ä ေမတၱာေ႐ွ႕႐ႈ, ကုိယ္မႈထင္လွ်င္၊
သူ႕ဂုဏ္ေအာက္ေမ့, ညဥ့္ေန႔အစဥ္။
႐ုိေသေလးစား, သနားခင္မင္၊
ညီညြတ္ေရး, အားေပးထာဝစဥ္။
Ä ေမတၱာေ႐ွ႕သြား, စကားခ်ဳိလွ်င္။
သူ႕ဂုဏ္ေအာက္ေမ့, ညဥ့္ေန႔အစဥ္။
႐ုိေသေလးစား, သနားခင္မင္၊
ညီညြတ္ေရး, အားေပးထာဝစဥ္။
Ä ေမတၱာေ႐ွ႕ထား, စိတ္ထားျဖဴလွ်င္၊
သူ႕ဂုဏ္ေအာက္ေမ့, ညဥ့္ေန႔အစဥ္။
႐ုိေသေလးစား, သနားခင္မင္၊
ညီညြတ္ေရး, အားေပးထာဝစဥ္။
Ä ေဝဘန္ေပးစြန္႕, မတြန္႔တုိလွ်င္၊
သူ႕ဂုဏ္ေအာက္ေမ့, ညဥ့္ေန႕အစဥ္။
႐ုိေသေလးစား, သနားခင္မင္၊
ညီညြတ္ေရး, အားေပးထာဝစဥ္။
Ä အရိယာႏွင့္, ကုိယ္က်င့္တူလွ်င္၊
သူ႕ဂုဏ္ေအာက္ေမ့, ညဥ့္ေန႔အစဥ္။
႐ုိေသေလးစား, သနားခင္မင္၊
ညီညြတ္ေရး, အားေပးထာဝစဥ္။
Ä အရိယာႏွင့္, Óဏ္ျဖင့္တူလွ်င္၊
သူ႕ဂုဏ္ေအာက္ေမ့, ညဥ့္ေန႔အစဥ္။
႐ုိေသေလးစား, သနားခင္မင္၊
ညီညြတ္ေရး, အားေပးထာဝစဥ္။
အစ႐ွိေသာ က်င့္ႀကံလုိက္နာဖြယ္ ေဆာင္ပုဒ္, ကဗ်ာမ်ားပါ႐ွိေလသည္။
မဟာပစၥေဝကၡဏာ တရားေတာ္
ေဆာင္ပုဒ္
မစၥ်ိမနိကာယ္ မူလပဏၰာသပါဠိေတာ္ ေကာသမၺိယသုတၱန္လာ မဟာပစၥေဝကၡဏာ တရားေတာ္ႀကီးကုိလည္း
သာရဏီယ တရားေတာ္ေဟာၿပီး ၃-လဆက္တုိက္ ေဟာေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၁
ယင္း မဟာပစၥေဝကၡဏာတရားေတာ္၌Ä
ဆိတ္ၿငိမ္ရာတြင္, ခ်ဥ္းကပ္ဝင္၍, ဆင္ျခင္႐ႈၾကည့္ ျဖစ္ပ်က္မိ
အသိ႐ွင္းသည္သာ။
ယထာဘူတ, မသိရေအာင္, ထၾ<ြကလႊမ္းမုိး, ကိေလဆုိး, ျဖစ္႐ုိးမ႐ွိပါ။ ဤသုိ႔သိရ ပထမ ပစၥေဝကၡဏာ။ Ä မဂ္သိၿပီဟန္, ဝိပႆ္Óဏ္, ဖန္ဖန္မွီဝဲကာ၊ အၾကမ္းအႏု, ကိေလစု, ၿငိမ္းမႈထင္႐ွားရာ၊ ဤသုိ႔သိရ ဒုတိယ ပစၥေဝကၡဏာ။ Ä ႐ႈမွတ္သိရ, ဤလမ္းမွ, ျပင္ပတျခားမွာ၊ ကိေလသာၿငိမ္းဘိ, ျမတ္အရိ, မ႐ွိဆုံျဖတ္ရာ၊ ဤသုိ႔သိရ တတိယ ပစၥေဝကၡဏာ။ Ä ကုစားႏုိင္ေကာင္း အာပတ္ေပါင္း တိမ္းေစာင္းေရာက္ေသးရာ၊ မဖုံးကြယ္ပဲ, ကုစားၿမဲ, ေနာက္လဲေစာင့္႐ုိးပါ၊ ဤသုိ႔သိရ စတုတၴ ပစၥေဝကၡဏာ။ Ä ေ႐ွာင္လႊဲမရ, မႈကိစၥ, ûပရေလေသာအခါ၊ သိကၡာသုံးပါး က်င့္ရန္ကား စိတ္အားသန္ၿမဲသာ၊ ဤသုိ႔သိရ ပဥၥမ ပစၥေဝကၡဏာ။ Ä ဗုဒၶေဟာထား ျမတ္တရား ေဟာၾကားရေသာခါ၊ လုံးစုံမၾ<ြကင္း ႏွစ္လုံးသြင္း နာျခင္းအားေကာင္းစြာ၊ ဤသုိ႔သိရ ဆ႒မ ပစၥေဝကၡဏာ။ Ä ဗုဒၶေဟာထား ျမတ္တရား နာၾကားရေသာခါ၊ အနက္သိျမင္ စိတ္ၾကည္႐ႊင္ ကုိယ္တြင္သိမ့္သိမ့္ျဖာ။ ဤသုိ႔သိရ သတၱမ ပစၥေဝကၡဏာ။ ပစၥေဝကၡဏာ ခုႏွစ္ျဖာ ညီစြာျဖစ္ပါမူ၊ အရိယာမွန္ ေသာတာပန္ ဧကန္ဆုံးျဖတ္ယူ။ ဟူေသာ ေသာတာပန္ျပည့္စုံရမည့္ မဟာပစၥေဝကၡဏာကုိ ဘုရားျမတ္စြာ အလုိေတာ္က် ေဖၚၾကဴးထားေတာ္ မူခဲ့ေလ သည္။ တကၠသုိလ္ဝိပႆနာ တရားေတာ္ ေဆာင္ပုဒ္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ ၁၃၃၆-ခုႏွစ္ ကဆုန္လဆန္း ၄-ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ûမိ႕ တကၠသုိလ္ဓမၼာ႐ုံ၌ သကၠာယဒိ႒ိ ပယ္ရန္ႏွင့္ သတိပ႒ာန္ပြားမ်ား ႐ႈမွတ္ရန္ နည္းနာနယတုိ႔ကုိ က်နစြာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ၁။ မူလ ပုဗၺ, အရိယ, သုံးဝမဂၢင္ျမတ္။ ၂။ ျဖစ္ပြားေစလွ်င္, ဤမဂၢင္, ေျပးဝင္နိဗၺာန္ဓာတ္။ ၃။ စိတ္အညစ္ေၾကးကုိ, ကင္းေစလုိ, ဘယ္လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္?။ စိတ္အညစ္ေၾကးကုိ, ကင္းေစလုိ, သတိပ႒ာန္ လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္။ ၄။ စုိးရိမ္မႈကုိ, လြန္ေျမာက္လုိ, ဘယ္လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္-?။ စုိးရိမ္မႈကုိ, လြန္ေျမာက္လုိ, သတိပ႒ာန္ လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္။ ၅။ ငုိေၾ<ြကးမႈကုိ လြန္ေျမာက္လုိ, ဘယ္လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္-?။ မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၂ ငုိေၾ<ြကးမႈကုိ လြန္ေျမာက္လုိ, သတိပ႒ာန္ လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္။ ၆။ ကုိယ္ဆင္းရဲကုိ, ၿငိမ္းေစလုိ, ဘယ္လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္-?။ ကုိယ္ဆင္းရဲကုိ, ၿငိမ္းေစလုိ, သတိပ႒ာန္ လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္။ ၇။ စိတ္ဆင္းရဲကုိ, ၿငိမ္းေစလုိ, ဘယ္လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္-?။ စိတ္ဆင္းရဲကုိ, ၿငိမ္းေစလုိ, သတိပ႒ာန္ လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္။ ၈။ နိဗၺာန္မဂ္ဖုိလ္, ရေရာက္လုိ, ဘယ္လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္-?။ နိဗၺာန္မဂ္ဖုိလ္, ရေရာက္လုိ, သတိပ႒ာန္ လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္ရမယ္။ မာလုက်ပုတၱသုတ္ တရားေတာ္ ေဆာင္ပုဒ္ ေက်းဇူးေတာ္႐ွင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ မာလုက်ပုတၱသုတ္ တရားေတာ္ကုိ ေ႐ွးကအႀကိမ္မ်ားစြာ ေဟာေတာ္မူခဲ့သည္ ၁၃၃၈-ခုႏွစ္ကစၿပီး စာအုပ္႐ုိက္ႏွိပ္ေစရန္ဟူေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ နာယူလုိသူမ်ား တိတ္êကိးေခြဖြင့္ နာယူ ႏုိင္ရန္ ဟူေသာရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၁၃၃၈-ခု ဝါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ ၈-ရက္ေန႔ကစ၍ သင့္ေလွ်ာ္ေသာ သတင္းေန႔မ်ား၌ ေဟာေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ၁။ မျမင္ရရာ ကိေလသာ သူ႕ဟာသူၿငိမ္းသည္။ ၂။ ျမင္ရရာမွာ ကိေလသာ ကိန္းကာ ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ၃။ ျမင္တုိင္းမွတ္႐ႈ ကိေလစု ကိန္းမႈပယ္သင့္သည္။ ၄။ ေမးခြန္းႏွင့္ပင္ လုပ္ငန္းစဥ္ ေပၚလြင္ေစခဲ့သည္။ ၅။ အဆင္းျမင္လွ်င္ ခ်စ္ဖြယ္ထင္ ထုိတြင္ေမ့ေလသည္။ ၆။ သာယာတပ္စြဲ ခံစားၿမဲ စိတ္ထဲသိမ္းလ်က္တည္။ ၇။ အဆင္းဆုိင္ရာ ေဝဒနာ မ်ားစြာပြားေတာ့သည္။ ၈။ ေလာဘစည္ကား, ေဒါသပြား, ဗ်ာမ်ား စိတ္ပန္းသည္။ ၉။ ဤနည္းျဖင့္ပဲ မေျပာင္းလဲ ဆင္းရဲ႐ွာသူမည္။ ၁ဝ။ ဆင္းရဲကုိသာ ႐ွာသူမွာ ေဝးစြာ နိဗၺာန္ျပည္။ ၁၁။ အဆင္းျမင္က အမွတ္ရ ရာဂကင္းေတာ့သည္။ ၁၂။ မတတ္မက္ပဲ ခံစားၿမဲ စိတ္ထဲမသိမ္းၿပီ။ ၁၃။ မွတ္သိလ်က္ပင္ ျမင္လဲျမင္ ထုိ႔ျပင္ခံစားသည္။ ၁၄။ သုိ႔ပါေသာ္လဲ ဝဋ္ဆင္းရဲ ကုန္ၿမဲကုန္ခန္းသည္။ ၁၅။ ဤနည္းျဖင့္သာ ေယာဂီမွာ မွတ္ကာက်င့္ရသည္။ ၁၆။ ျမင္တုိင္း ႐ႈမွတ္ ဆင္းရဲသတ္ နီးကပ္နိဗၺာန္ျပည္။ ဟူေသာ လုိရင္းအခ်ဳပ္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ားပါ႐ွိေလသည္။ ၾသဝါဒ ဓမၼအေမြ ေဆာင္ပုဒ္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ မိမိသက္ေတာ္ထင္႐ွား႐ွိစဥ္တြင္လည္းေကာင္း မိမိမ႐ွိသည့္ေနာက္တြင္လည္းေကာင္း ရဟန္း ႐ွင္,လူမည္သူမဆုိ လုိက္နာက်င့္ႀကံ êကိးကုတ္အားထုတ္ႏုိင္ရန္ ႀကီးမားေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၾသဝါဒကထာမ်ားကုိ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ၁။ မနာလုိကင္း ဝန္တုိ႐ွင္း လက္ငင္းခ်မ္းသာၾကရမည္။ ၂။ အကုသုိလ္မ်ား, ေ႐ွာင္႐ွားပယ္ေလ၊ ကုသုိလ္တရား, ျဖစ္ပြားစုံေစ၊ မိမိစိတ္ဓာတ္, ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴေစ၊ ဤသုံးပါး, ဘုရားဆုံးမေပ။ မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၃ ၃။ အပါယ္ေဘး ၿငိမ္းခြင့္Óဏ္အဆင့္အသင့္ ေရာက္ပါေစ၊ ထုိÓဏ္ျဖင့္လဲ မေတာ္ပဲ ဆင္းရဲၿငိမ္းပါေစ၊ ျဖစ္ေပၚလာျငား စိတ္ၾကမ္းမ်ား ပယ္႐ွားႏုိင္ပါေစ။ ၄။ ရာဂ ေဒါသ ေမာဟ တစ္ျဖာ၊ ျဖစ္အုိေသေရး ပူေဆြးငုိတာ၊ ကုိယ္စိတ္ဒုကၡ ပူရျပင္းစြာ၊ ျမင္ၾကားသိတုိင္း မဆုိင္းမွတ္ပါ၊ ႐ုပ္နာမ္မၿမဲ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ၊ ငါေကာင္လဲေပ်ာက္ မ်က္ေမွာက္ျမင္ကာ၊ ဆယ့္တစ္သီး ဤမီးၿငိမ္းေစရာ။ ဟူေသာ ၾသဝါဒေတာ္မ်ားပါ႐ွိေလသည္။ စူဠေဝဒလႅသုတ္ တရားေတာ္ ေဆာင္ပုဒ္ မစၩိမနိကာယ္ မူလပဏၰာသ ပါဠိေတာ္လာ စူဠေဝဒလႅသုတ္ တရားေတာ္ကုိ ၁၃၂၆-ခုႏွစ္ ပထမဝါဆုိလဆန္း ၈- ရက္ေန႔ကစ၍ အခြင့္သင့္ေသာ သတင္းေန႔မ်ားတြင္ ေဟာေတာ္မူခဲ့ရာ ဝါေခါင္လကြယ္ေန႔တြင္ ၁၁-ႀကိမ္ေျမာက္ ေဟာလက္စ သတ္ခဲ့ေလသည္။ ကာမတဏွာ ေကာင္းႏုိးရာ ထင္ကာႏွစ္သက္မႈ။ ဘဝတဏွာ သႆတာ ထင္ကာႏွစ္သက္မႈ။ ဝိဘဝမွာ ဥေစၧဒါ ထင္ကာႏွစ္သက္မႈ။ သကၠာယျဖစ္ရန္ အေၾကာင္းမွန္ သုံးတန္တဏွာစု။ တဏွာခ်ဳပ္က သကၠာယ ဒုကၡအၿငိမ္းမွန္။ မူလ ပုဗၺ, အရိယ, သုံးဝမဂၢင္ျမတ္။ ျဖစ္ပြားေစလွ်င္, ဤမဂၢင္, ေျပးဝင္နိဗၺာန္ဓာတ္။ ျဖစ္ျဖစ္သမွ် သခၤါရ, ဒုကၡသစၥာတည္း။ သခၤါရတြင္ အေကာင္းထင္ ခင္မင္သမုတည္း။ ႐ုပ္နာမ္အားလုံး ျဖစ္ပ်က္သုံး ခ်ဳပ္ဆုံးနိဗၺာန္တည္း။ ဆင္းရဲၿငိမ္းရာ ဆုိက္ေရာက္တာ သစၥာမဂၢင္တည္း။ ႀကံစည္စဥ္းစား ႏွစ္သိမ့္ပြား ေကာင္းစားခ်မ္းသာတည္း။ ႐ႈရာရာတြင္ စူးစုိက္ဝင္ ငါးအင္ပစ်ာန္မည္။ ႏွစ္သိမ့္ခ်မ္းသာ စူးစုိက္ကါ သုံးျဖာဒုစ်ာန္မည္။ ခ်မ္းသာမႈႏွင့္ စူးစုိက္လင့္ သုံးဆင့္စ်ာန္ေခၚသည္။ ဥေပကၡာႏွင့္ စူးစုိက္လင့္ ေလးဆင့္စ်ာန္ေခၚသည္။ စသည့္ တရားအႏွစ္ခ်ဳပ္ေဆာင္ပုဒ္ လကၤာမ်ားျဖင့္လည္း ေကာင္းမြန္လွေပ၏။ ဓမၼဒါယာဒသုတ္ တရားေတာ္ ေဆာင္ပုဒ္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ ၁၃၃၂-ခုႏွစ္ ၂၁-ႀကိမ္ေျမာက္ ၾသဝါဒခံယူ ပူေဇာ္ပြဲႀကီးတြင္ မ်ားလွစြာေသာ ရဟန္း, ႐ွင္, လူ ပရိသတ္ႀကီးအား မစၩိမနိကာယ္ မူလပဏၰာသပါဠိေတာ္လာ ဓမၼဒါယာဒသုတ္ တရားေတာ္ႀကီးကုိ နိဒါနဝဂၢ ပါပ ဘိကၡဳသုတ္ႏွင့္ သုတၱနိပါဌ္ အ႒ကထာဒုတိယအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၄၂-လာ ကပိလဝတၴဳသြင္းညႇပ္၍ ေဟာေတာ္မူခဲ့ရာ ထင္႐ွား သည့္ ျမန္မာစကားေျပ တရားေတာ္ စာေပႀကီးျဖစ္လာခဲ့ေပသည္။ မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၄ ဓမၼဒါယာ သုတ္ျမတ္မွာ ျမတ္စြာေဟာမိန္႔သည္။ ငါ့တပည့္ေတြ တရားအေမြ ခံေစျခင္လွသည္။ အာမိသေမြ ပစၥည္းေတြ ပယ္ေစျခင္လွသည္။ တရားအေမြ အစစ္ေပ ကုိးေထြေလာကုတ္မည္။ စစ္တုႏွစ္ေထြ တရားေမြ ခံေစလုိလွသည္။ အာမိသအေမြ အစစ္ေပ ေလးေထြးပစၥည္းပါ။ လူ, နတ္သုခ ရည္သန္က ဒါန သီလဘာ။ အာမိသေမြ အတုေတြ မွတ္ေလေမြညံ့သာ။ ပစၥည္းေမြမွ် ခံယူကာ ဒုကၡမကင္းပါ။ အုိနာမစဲ ေသမစဲ ဆင္းရဲေနၾကမွာ။ အပါယ္မွာလဲ မလြတ္ပဲ က်ၿမဲက်ေနမွာ။ သုိ႔ျဖစ္မည္မ်ား ငါျမစ္တား သနားေနပါသည္။ ငါ့တပည့္ေတြ တရားအေမြ ခံေစျခင္လွသည္။ အာမိသေမြ ပစၥည္းေတြ ပယ္ေစျခင္လွသည္။ ဟူေသာ ဓမၼဒါယာဒသုတ္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ သံေပါက္လကၤာမ်ား ပါ႐ွိေလသည္။ ဗုဒၶသာသနာ့အႏၲရာယ္ ကာကြယ္ေရး တရားေတာ္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ ရန္ကုန္ûမိ႕ ဘုရားႀကီးတုိက္ ေျခာက္ထပ္ႀကီး ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ပူေဇာ္ပြဲႀကီးကုိ အေၾကာင္း ûပၿပီး က်င္းပûပလုပ္သည့္ ပ႒ာန္းပူေဇာ္ပြဲတြင္ ၁ဝ-ႀကိမ္ေျမာက္ တရားေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ယင္း ဗုဒၶသာသနာ့ အႏၲရာယ္ ကာကြယ္ေရး တရားေတာ္ႀကီး၌ အကုသုိလ္မ်ား, ေ႐ွာင္႐ွားပယ္ေလ၊ ကုသုိလ္တရား, ျဖစ္ပြားစုံေစ၊ မိမိစိတ္ဓာတ္, ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴေစ၊ ဤသုံးပါး, ဘုရားဆုံးမေပ။ ေပၚတုိင္းမျပတ္, ႐ႈမွတ္ေနလွ်င္၊ ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္မ်ဳိး, ေၾကာင္းက်ဳိးသိျမင္၊ မၿမဲဆင္းရဲ, Óဏ္ထဲေပၚလြင္၊ အနတၱ, သိရနိဗၺာန္ဝင္။ အစ႐ွိေသာ တရားေဆာင္ပုဒ္မ်ား ပါ႐ွိေလသည္။ ၃၁-ႀကိမ္ေျမာက္ သင္းလုံးကြၽတ္ အစည္းအေဝး ၾသဝါဒမိန္႔ခြန္းေတာ္ ဤ ''၃၁-ႀကိမ္ေျမာက္ သင္းလုံးကြၽတ္ အစည္းအေဝး ၾသဝါဒမိန္႔ခြန္းေတာ္''ဟူေသာ နာမည္အျပည့္အစုံမွာ ''ဗုဒၶ သာသနာႏုဂၢဟအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ၃၁-ႀကိမ္ေျမာက္ သင္းလုံးကြၽတ္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေဝးတြင္ ေက်းဇူးေတာ္႐ွင္ မဟာစည္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ၾသဝါဒမိန္႔ခြန္းေတာ္''ဟူ၍ ျဖစ္ေလသည္။ ယင္းၾသဝါဒတရားေတာ္ ႀကီး၌ခ်မ္း သာအေပါင္း ရေၾကာင္းမွန္စြာ၊ စည္းစိမ္ေဘာဂ ျမစ္မတည္ရာ။ ေအာက္တန္းမက် ကယ္မသူမွာ၊ ျမတ္ဒါန စိတ္ခ် ကုိးကြယ္ရာ။ မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၅ ေကာင္းျမတ္လွစြာ လူ႕ဥစၥာ ဘယ္အရာေပနည္း၊ ေကာင္းျမတ္လွစြာ လူ႕ဥစၥာ သဒၶါတရားတည္း။ ဤေလာကမွ ေျပာင္းသြားရ ကင္းပစုိးရိမ္ဘယ္သုိ႔နည္း၊ လုံးလသစၥာ ေပးလႉတာ ပညာဤေလးမည္။ ျပည့္စုံပါလွ်င္ သဒၶါ႐ွင္ ေနာင္တြင္စုိးရိမ္ ကင္းေဝးသည္။ ။ ဟူသည့္ ဒါန သဒၶါႏွင့္ ျပည့္စုံရမည့္ တရားေလးပါး အခ်ဳပ္ျပေဆာင္ပုဒ္မ်ား ပါ႐ွိေလသည္။ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႀကီး ေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁-အစြန္းပယ္ အလယ္သြား ၁။ ကာမခ်မ္းသာ သုံးေဆာင္တာ ပယ္ခြာေ႐ွာင္ရမည္၊ ၂။ မသုံးေဆာင္ပဲ ကုိယ္ညႇင္းဆဲ ဒါလဲေ႐ွာင္ရမည္၊ ၃။ အစြန္း ၂-သြယ္, လမ္းမွားပယ္, အလယ္လမ္းမွန္သည္၊ ၄။ လမ္းမွန္ကုိေလွ်ာက္, Óဏ္ျမင္ေပါက္ ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္၊ ၂-မဂၢင္႐ွစ္တန္ လမ္းမွန္၏ သ႐ုပ္ မွန္စြာျမင္သိ, ႀကံမိမွန္ကန္၊ (ပညကၡႏၶာ ၂-ပါး) မွန္စြာေျပာ-ûပ, ႐ွာမူလမ္းမွန္၊ (သီလကၡႏၶာ ၃-ပါး) မွန္စြာေၾကာင့္ၾက, မွတ္ရမွန္ကန္၊)(သမာဓိကၡႏၶာ-၃-ပါး) စူးစုိက္ကပ္, ႐ွစ္ရပ္မဂ္လမ္းမွန္။) အႏု, အလတ္, အရင့္, မဂၢင္ ၃-မ်ဳိး မူလ ပုဗၺ, အရိယ, သုံးဝမဂၢင္ျမတ္။ (မူလမဂၢင္, ပုဗၺဘာဂမဂၢင္ ဝိပႆနာမဂၢင္ အရိယာမဂၢင္) ျဖစ္ပြားေစလွ်င္, ဤမဂၢင္, ေျပးဝင္နိဗၺာန္ဓာတ္။ ၄-သစၥာေလးတန္ အမွန္ေလးပါး ၁။ ဒုကၡသစၥာ ဆင္းရဲစစ္အမွန္။ ၂။ သမုဒယသစၥာ ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္း အစစ္အမွန္။ ၃။ နိေရာဓသစၥာ ဆင္းရဲၿငိမ္းရာ အစစ္အမွန္။ ၄။ မဂၢသစၥာ ဆင္းရဲၿငိမ္းရာ ဆုိက္ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္လမ္းေကာင္း အစစ္အမွန္။ ၅-ဒုကၡသစၥာ ၁။ ျဖစ္အုိေသေရး စုိးရိမ္ေဆြး ငုိေၾ<ြကးကုိယ္နာက်င္။ ၂။ ႏွလုံးမသာ စိတ္ျပင္းစြာ ပူတာဆင္းရဲပင္။ ၃။ မုန္းသူႏွင့္တြဲ ခ်စ္သူကြဲ ဆင္းရဲအမွန္ပင္။ မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၆ ၄။ မရတာလုိ ဒုကၡဆုိ တုိတုိေျပာရလွ်င္။ ၅။ စြဲလမ္းႏုိင္ရာ ငါးခႏၶာ သစၥာဒုကၡပင္။ ၆-ဥပါဒါန္ႏွင့္ ဥပါဒါနကၡႏၶာ ၁။ ထင္လြဲသာယာ စြဲလမ္းတာ ၂-ျဖာဥပါဒါန္။ ၂။ ငါငါ့ဥစၥာ စြဲႏုိင္တာ ဥပါဒါနကၡန္။ ၃။ ႐ုပ္ ေဝ သညာ, သခၤါရာ ဝိညာ ဤငါးတန္။ ၇-သမုဒယသစၥာ ၁။ ကာမတဏွာ ေကာင္းႏုိးရာ သာယာႏွစ္သက္မႈ။ ၂။ ဘဝတဏွာ သႆတာ ထင္ကာႏွစ္သက္မႈ။ ၃။ ဝိဘဝမွာ ဥေစၧဒါ ထင္ကာႏွစ္သက္မႈ။ ၄။ ဆင္းရဲပြားရန္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ သုံးတန္တဏွာစု။ ၈-နိေရာဓသစၥာႏွင့္ မဂၢသစၥာ ၁။ တဏွာခ်ဳပ္က နိေရာဓ ဒုကၡအၿငိမ္းမွန္။ ၂။ ၿငိမ္းရာကုိပင္ ဆုိက္ေရာက္ျမင္ မဂၢင္အက်င့္မွန္။ ၉-Óဏ္ ၃-ပါးႏွင့္ ¤င္းတုိ႔၏ျဖစ္ရာကာလ ၁။ ေ႐ွး ေနာက္ကာလ, မဂ္ခဏမွာ ေလးသစၥာ သိတာ သစၥÓဏ္။ ၂။ သိသင့္ ပယ္သင့္ ဆုိက္ပြားသင့္, သိႏွင့္ကိစၥÓဏ္။ ၃။ ကိစၥၿပီးလွ်င္ ၿပီးေၾကာင္းျမင္ ေခၚတြင္, ကတÓဏ္။ ၁ဝ-သစၥÓဏ္၏ ကိစၥေလးပါး ၁။ ဒုကၡသစၥာကုိပုိင္းျခား၍သိရသည္ ဤသုိ႔သိတာကုိ ပရိညာပဋိေဝဓ ေခၚသည္။ ၂။ သမုဒယသစၥာကုိပယ္ရသည္ ဤသုိ႔ပယ္တာကုိပင္ ပဟာနပဋိေဝဓ ေခၚသည္။ ၃။ နိေရာဓသစၥာကုိ မ်က္ေမွာက္ûပရသည္ ဤသုိ႔မ်က္ေမွာက္ûပတာကုိ သစၧိကိရိယာပဋိေဝဓ ေခၚသည္။ ၄။ မဂၢသစၥာကုိ မိမိသႏၲာန္၌ ျဖစ္ပြားေစရသည္ ဤသုိ႔ ျဖစ္ပြားေစတာကုိပင္ ဘာဝနာပဋိေဝဓ ေခၚသည္။ ၅။ ေလးသစၥာမွ တစ္ပါးမွ် မဂ္ကသိျမင္လွ်င္။ ၆။ ပဋိေဝဓ, ေလးကိစၥ, ၿပီးၾကအားလုံးပင္။ ၂။ သဠာယတန ဝဂၢသံယုတ္ အာသီဝိေသာပမသုတ္ တရားေတာ္ႀကီး ေဆာင္ပုဒ္ ေျ>ြမေလးေကာင္ကား၊ ေလးပါးဘုတ္ဓာတ္၊
သူသတ္ငါးျဖာ၊ ငါးခႏၶာႏွင့္၊
မိတ္ညာရန္ဘက္၊ တပ္စြဲခ်က္ေၾကာင့္၊
႐ြာပ်က္သုည၊ ေျခာက္ဒြါရသုိ႔၊
ေရာက္ကတဖုံ၊ ေျခာက္အာ႐ုံဟု၊
သုံးစုံဒျမ၊ ဝင္လာၾက၍၊
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၇
ၾသဃေလးသြယ္၊ ျမစ္ပင္လယ္၏၊
ဤဝယ္ကမ္းစ၊ သကၠာယမွ၊
ေခမနိဗၺာန္၊ ဟုိကမ္းဌာန္သုိ႔၊
႐ွစ္တန္မဂၢင္၊ ေဖာင္ဖြဲ႕ဆင္၍၊
အတြင္ကူးယက္၊ အားထုတ္ခ်က္ျဖင့္၊
ဟုိဘက္အေရာက္၊ ကူးေျမာက္သူမွာ ရဟႏၲာတည္း၊
ေကာင္းစြာညႊန္ၾကား၊ ကယ္သူကား ဘုရားျမတ္ေပတည္း။
ခက္မာၾကမ္းတမ္းတာ ႏူးညံ့တာက ပထဝီဓာတ္၊ ယုိစီးဖြဲ႕စည္းတာက
အာေပါဓာတ္၊ ပူတာ ေႏြးတာ ေအးတာက ေတေဇာဓာတ္၊ ေထာက္ကန္
ေတာင့္တင္း လႈပ္႐ွားတာက ဝါေယာဓာတ္။
(၁)
ၾကမ္းတမ္းမာခက္၊ ေခ်ာညက္တမည္။
တည္ရာကိစၥ၊ သူကûပသည္။
ခံလင့္ေဆာင္ေရး၊ ေပါ့,ေလး ထင္သည္။
ပထဝီဓာတ္ သိမွတ္ ျမတ္ေယာဂီ။
(၂)
အေရတနည္း၊ ယုိစီးတမည္။
စုိထုိင္းဖြံ႕ထြား၊ တုိးပြားေစသည္။
ေစးကပ္ပူးတြဲ၊ လုံးခဲထင္သည္။
ေလးလ်က္က်သြား၊ Óဏ္အားထင္သည္၊
အာေပါဓာတ္သိမွတ္ ျမတ္ေယာဂီ။
(၃)
အပူအေႏြး၊ အေအးတမည္။
ပူေငြ႕ေပးလ်က္၊ ရင့္က်က္ေစသည္။
ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္း၊ ဆင့္ေလာင္းေပးသည္။
ေပါ့လ်က္ေပါ့လ်က္၊ ၾ<ြကတက္ထင္သည္။
ေတေဇာဓာတ္သိမွတ္ ျမတ္ေယာဂီ။
(၄)
ေထာက္ကန္ ေတာင့္တင္း ေလ်ာ့ျခင္းတမည္၊ (လကၡဏာ)
ယိမ္းယုိင္လႈပ္႐ွား ေ႐ြ႕သြားတတ္သည္၊
သူလုိရာဘက္ တြန္းလ်က္ ေဆာင္သည္၊ (ပစၥဳပ႒ာန္)
ဝါေယာဓာတ္ သိမွတ္ျမတ္ေယာဂီ။
ထင္လြဲ, သာယာ, စြဲလမ္းတာ, ႏွစ္ျဖာဥပါဒါန္။
ငါငါ့ဥစၥာ, စြဲႏုိင္တာ, ဥပါဒါနကၡန္။
႐ုပ္နာမ္အစု, ငါေကာင္ဟု, ထင္မႈမ႐ွိပါ။
႐ုပ္, ေဝ, သညာ, သခၤါရာ, ဝိညာဤငါးတန္။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၈
စကၡဳ ေသာတ ဃာန ဇိဝွာ၊ ကာယ, မေနာ မွတ္ေလာေျခာက္ဒြါ။
႐ူပ သဒၵ ဂႏၶ ရသ ေဖာ႒ဗၺ ဓမၼ အာ႐ုံပါ။
အဆင္းထင္ေၾကာင္း, ေကာင္းေကာင္း သူၾကည္။
အဆင္းဆီသုိ႔၊ ေဆာင္ပုိ႔ေပးသည္။
သူ႕ဌာနက၊ ျမင္ရေပသည္။
မ်က္စိ၌၊ သိထုိက္ ဤသုံးမည္။
အသံထင္ေၾကာင္း, ေကာင္းေကာင္း သူၾကည္။
အသံဆီသုိ႔၊ ေဆာင္ပုိ႔ေပးသည္။
နားကုိမွီûပ၊ ၾကားမႈျဖစ္သည္။
နား႐ုပ္၌၊ သိထုိက္ ဤသုံးမည္။
အေတြ႕ထင္ေၾကာင္း၊ ေကာင္းေကာင္း သူၾကည္။
အေတြ႕ဆီသုိ႔၊ ေဆာင္ပုိ႔ေပးသည္။
ကုိယ္႐ုပ္မွီûပ၊ ထိမႈျဖစ္သည္။
ကုိယ္႐ုပ္၌၊ သိထုိက္ ဤသုံးမည္။
ကာမ-ဘဝ, ဒိေ႒ာယ, ေမာဟ, အဝိဇၨာ။
ႏွစ္ျမႇဳပ္သတ္တယ္, ေရစီးႏွယ္, ေလးသြယ္ၾသဃပါ။
ထင္႐ွား႐ွိေန, ႐ုပ္နာမ္ေတြ မွတ္ေလသကၠာယာ။
မွန္စြာျမင္သိ, ႀကံမိမွန္ကန္၊
မွန္စြာေျပာ ûပ, ႐ွာမႈလမ္းမွန္။
မွန္စြာေၾကာင္းၾက, မွတ္ရမွန္ကန္၊
စူးစုိက္တပ္, ႐ွစ္ရပ္မဂ္လမ္းမွန္။
၃။ ဥပရိပဏၰာသ-ဥေဒၵသဝိဘဂၤသုတ္
မိန္႔ခြန္းေတာ္
စိတ္ဓာတ္ဝိညာဥ္, အျပင္မထြက္, အတြင္းဘက္လဲ ရပ္လ်က္ မတည္ စြဲမွီလြတ္ကင္း ဆာေလာင္႐ွင္းေအာင္ ႐ႈမွတ္
ေဆာင္ေသာ္ ေနာက္ေနာင္ျဖစ္ေရး အုိ ေသေဘးႏွင့္ ဝန္ေလးစြာလွ ဒုကၡခပင္း လုံးဝကင္းသည္-ဝိဘင္းဥေဒၵသ မိန္႔ခြန္းတည္း။
အက်ယ္ ေဝဘန္ခ်က္ဆုိင္ရာ
ေဆာင္ပုဒ္မ်ား
(က) ျမင္ၿပီးရာတြင္ လုိက္-ႀကံလွ်င္, အျပင္ထြက္သည္မည္။
ၾကား, နံ, စား, ထိ, သိၿပီးရာတြင္, လုိက္-ႀကံလွ်င္, အျပင္ထြက္သည္မည္။
ျမင္ဆဲမွာပင္, သိမွတ္လွ်င္, အျပင္မထြက္ၿပီး။
ၾကား, နံ, စား, ထိ, သိဆဲမွာပင္, မွတ္သိလွ်င္, အျပင္မထြက္ၿပီ။
စူးစုိက္သမႈ, ကပ္၍႐ႈ, စ်ာန္ဟု ေခၚေဝၚသည္။
သမထစ်ာန္, ဝိပသ္စ်ာန္, ၂-တန္ကြဲျပားသည္။
တည္ၿငိမ္႐ုံမွ်, ႐ႈေနက, သမထစ်ာန္ေခၚသည္။ (အာရမၼဏူပနိစၩာန္)။
လကၡဏာသုံးရပ္ ႐ႈသိမွတ္ ဝိပသ္စ်ာန္ေခၚသည္။ (လကၡဏူပနိစၩာန္)။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၁၉
၁။ ႀကံစည္စဥ္းစား, ႏွစ္သိမ့္ပြား, ေကာင္းစားခ်မ္းသာသည္။
၂။ ႐ႈရာရာတြင္ စူးစုိက္ဝင္, ငါးအင္ ပ-စ်ာန္မည္။
(သမၼသနအထိ အထူးထင္႐ွားသည္)
၃။ ခ်မ္းသာမႈႏွင့္ စူးစုိက္လင့္, သုံးဆင့္စ်ာန္ေခၚသည္။
(ဥဒယဗၺဘယအႏုပုိင္း၌ အထူးထင္႐ွားသည္)
၄။ ဥေပကၡာႏွင့္ စူးစုိက္လင့္, ၄-ဆင့္စ်ာန္ေခၚသည္။
(သခၤါ႐ုေပကၡာ၌ အထူးထင္႐ွားသည္)
(ခ) ႐ႈမွတ္ေကာင္းဆဲ, သာယာစြဲ, အထဲရပ္ေနသည္။
သာယာပယ္ျဖတ္, ေပၚတုိင္းမွတ္, မရပ္တုိးတက္သည္။
(ဂ) ႐ုပ္နာမ္ကုိပင္, ငါေကာင္ထင္, စြဲလွ်င္ဆာေလာင္သည္။
႐ုပ္နာမ္ေပၚဆဲ, ႐ႈမွတ္ခြဲ, မစြဲ မဆာၿပီ။
စ်ာန္။ စူးစုိက္သမႈ, ကပ္၍႐ႈ, စ်ာန္ဟုေခၚေဝၚသည္။
(စူးစူးစုိက္စုိက္ကပ္၍႐ႈတာ)
စ်ာန္ႏွစ္မ်ဳိး။ သမထစ်ာန္, ဝိပသ္စ်ာန္, ႏွစ္တန္ကြဲျပားသည္။
သမထစ်ာန္။ တည္ၿငိမ္႐ုံမွ်, ႐ႈသိမွတ္, သမထစ်ာန္ေခၚသည္။
ဝိပသ္စ်ာန္။ လကၡဏာသုံးရပ္ ႐ႈေနက, ဝိပသ္စ်ာန္ေခၚသည္။
ပထမစ်ာန္။ ဝိတက္, ဝိစာရ, ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာ, ပထမစ်ာန္စု ငါးပါး။
ဒုတိယစ်ာန္။ ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာ, ဒုတိယစ်ာန္စု သုံးပါး။
တတိယစ်ာန္။ သုခ, ဧကဂၢတာ, တတိယစ်ာန္စု ႏွစ္ပါး။
စတုတၴစ်ာန္။ ဥေပကၡာ, ဧကဂၢတာ, စတုတၴစ်ာန္စု ႏွစ္ပါး။
စ်ာန္အဂၤါစု
၁။ အာ႐ုံကုိ ႐ွာႀကံတာက ဝိတက္။
၂။ အာ႐ုံကုိ စဥ္းစားတာက ဝိစာရ။
၃။ အာ႐ုံ၌ ႏွစ္သက္ အားရတာက ပီတိ။
၄။ ဝမ္းသာလွ်က္ ေကာင္းေနတာက သုခ။
၅။ ဝမ္းမသာပဲၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ ေကာင္းေနတာက ဥေပကၡာ။
၆။ အာ႐ုံ၌ စူးစူးစုိက္စုိက္ ကပ္သြားတာက ဧကဂၢတာ။
၄။ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္
(ဝန္ခံခ်က္မိန္႔ခြန္းေတာ္)
သတိပ႒ာန္ ဓမၼစက္ကုိ ဝန္ခံခ်က္ႏွင့္ တုိ႔ျမတ္စြာ။
ေဟာမိန္႔ပုံမွာ---ထုိတရားကုိ ျဖစ္ပြားေစတဲ့႐ွင္လူမွာ။
အလြန္ၾကာလွ်င္ ၇-ႏွစ္နဲ႔ ရဟႏၲာအစစ္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ။
စြဲမႈက်န္ေတာင္ နာဂါမ္ေလာက္ေတာ့ ဆုိက္ေရာက္မယ္တဲ့ ဧကန္ပါ။
ျမန္သူဆုိလွ်င္ ၇-ရက္နဲ႔ ထုိဖုိလ္မဂ္ကုိ ရႏုိင္ပါ။
ရဲရင့္ခုိင္မွာ, ဝန္ခံခ်က္ႏွင့္ ဓမၼစက္ကုိ ေဟာခဲ့ပါ။
နိဗၺာန္လုိသူ မယုံမွားနဲ႔ ျမတ္ဘုရားကုိ ယုံၾကည္ကာ။
သိတပ႒ာန္, ကုိယ္းသႏၲာန္, အျမန္ပြားေစရာ။
သုိ႔ပြားေစမွ, နိဗၺာန္ရ, မုခ်ၿငိမ္းေအးမွာ။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၂ဝ
၅။ သံယုတၱနိကာယ္
မာလုက်ပုတၱသုတ္တရားေတာ္
ေမးခြန္းေတာ္။ ။ဒါကုိ သင္ဘယ္လုိထင္သလဲ မာလုက်ပုတၱ စဥ္းစားၾကည့္စမ္း၊ မ်က္စိျဖင့္ျမင္ႏုိင္တဲ့ အၾကင္အဆင္းေတြကုိ
သင္ဟာ ေ႐ွးကလဲ မျမင္ရေသးဘူး ယခုလဲျမင္ေနတာမဟုတ္ဘူး ေနာင္လဲဒါမ်ဳိးကုိ ျမင္ရလိမ့္မယ္လုိ႔ေတာင္ မစဥ္းစားမိေသး
ဘူးဆုိပါေတာ့ အဲဒီလုိအဆင္းေတြကုိ တပ္မက္ခ်စ္ခင္ လုိျခင္မႈမ်ား သင့္မွာျဖစ္ႏုိင္ပါမည္လား။
ေျဖ။ ။မျဖစ္ႏုိင္ပါဘုရား။
(အသံ, အနံ႔, အရသာ, အေတြ႕, သေဘာအာ႐ုံတုိ႔၌လဲ-ေမးပုံ ေျဖပုံမွာ နည္းတူပင္)။
၁။ မျမင္ရရာ, ကိေလသာ, သူ႕ဟာသူ ၿငိမ္းသည္။
၂။ ျမင္ရရာမွာ, ကိေလသာ, ကိန္းကာျဖစ္ႏုိင္သည္။
၃။ ျမင္တုိင္းမွတ္႐ႈ ကိေလစု ကိန္းမႈပယ္သင့္သည္။
၄။ ေမးခြန္းျဖင့္ပင္ လုပ္ငန္းစဥ္ ေပၚလြင္ေစခဲ့သည္။
သုတ္ရင္း၏-ဘာသာျပန္
(က) အုိ-မာလုက်ပုတၱ (လုံးဝမသိရတဲ့ အာ႐ုံမွာ ကိေလသာ မျဖစ္ႏုိင္တာလုိပင္, ထင္႐ွားသိရတဲ့ အာ႐ုံေတြမွာလဲ
ကိေလသာမျဖစ္ႏုိင္ေအာင္ အားထုတ္ဖုိ႔လုိသည္၊ ဒါေၾကာင့္) သင့္မွာ ျမင္ရ, ၾကားရ, ေရာက္ရ, သိရတဲ့ ဒီအာ႐ုံေတြထဲကလဲ
ျမင္ရာ မွာ-ျမင္႐ုံမွ်သာ ျဖစ္ရမည္၊ ၾကားရာမွာ ၾကား႐ုံမွ်သာ ျဖစ္ရမည္၊ နံ, စား, ထိ, လ်က္ ေရာက္ရာမွာ ေရာက္႐ုံမွ်သာ
ျဖစ္ရမည္၊ သိရာမွာ သိ႐ုံမွ်သာ ျဖစ္ရမည္။
(ခ) ဒီအတုိင္းျဖစ္လွ်င္ သင္ဟာ ထင္႐ွားသိရတဲ့။ အဲဒီအာ႐ုံေတြႏွင့္ သာယာမုန္းထား သိမွားတဲ့အလုိအားျဖင့္
မစပ္ဆုိင္ေတာ့ၿပီ။
(ဂ) မစပ္ဆုိင္လွ်င္ သင္ဟာ အဲဒီအာ႐ုံေတြထဲမွာ စြဲ၍ မတည္ေတာ့ၿပီ။
(ဃ) စြဲ၍ မတည္လွ်င္ ဒီေလာကထဲမွာလဲ သင္မ႐ွိေတာ့ၿပီ၊ ဟုိေလာကထဲမွာလဲ သင္မ႐ွိေတာ့ၿပီ တစ္ျခားမွာလဲ၊ဒီလုိ
စြဲလမ္းတဲ့ သင္မ႐ွိတာသည္ပင္လွ်င္ ဆင္းရဲဆုံးရာ နိဗၺာန္ေပတည္း။
အေညဝါဒအလို။ (ဃ) စြဲ၍မတည္လွ်င္ ဒြါရေျခာက္ပါးဆုိတဲ့ ဒီအတြင္းဘက္မွာလဲ သင္မ႐ွိေတာ့ၿပီ၊ အာ႐ုံ ၆-ပါးဆုိ
တဲ့ ဟိုအျပင္ဘက္မွာလဲ သင္မ႐ွိေတာ့ၿပီ စိတ္ေစတသိက္ဆုိတဲ့ သိမူထဲမွာလဲ။ သင္မ႐ွိေတာ့ၿပီ၊ ဒီလုိ သင္မ႐ွိတာ သင္ခ်ဳပ္
ေပ်ာက္သြားတာသည္ပင္လွ်င္ ဆင္းရဲဆုံးရာ နိဗၺာန္ေပတည္း။
နိဗၺာန္ႏွင့္ ေဝးပုံ
အဆင္းျမင္လွ်င္, ခ်စ္ဖြယ္ထင္, ထုိတြင္ေမ့ေလသည္။
သာယာတပ္စြဲ, ခံစားၿမဲ, စိတ္ထဲ သိမ္းလ်က္တည္။
အဆင္းဆုိင္ရာ၊ ေစဒနာ, မ်ားစြာ မွားေတာ့သည္။
ေလာဘစည္ကား ေဒါသပြား, ဗ်ာမ်ားစိတ္ပန္းသည္။
ဤနည္းျဖင့္ပဲ, မေျပာင္းလဲ, ဆင္းရဲ႐ွာသူမည္။
ဆင္းရဲကုိသာ ႐ႈသူမွာ, ေဝးစြာနိဗၺာန္ျပည္။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၂၁
နိဗၺာန္ႏွင့္ နီးပုံ
အဆင္းျမင္က အမွတ္ရ ရာဂကင္းေတာ့သည္။
မတပ္မက္ပဲ, ခံစားၿမဲ, စိတ္ထဲမသိမ္းၿပီ။
မွတ္သိလ်က္ပင္ ျမင္လဲျမင္, ထုိျပင္ခံစားသည္။
သုိ႔ပါေသာ္လဲ ဝဋ္ဆင္းရဲ, ကုန္ၿမဲကုန္ခန္းသည္။
ဤနည္းျဖင့္သာ ေယာဂီမွာ မွတ္ခါက်င့္ရသည္။
ျမင္တုိင္း႐ႈမွတ္ ဆင္းရဲသတ္, နီးကပ္နိဗၺာန္ျပည္။
၇။ မစၩိမနိကာယ္ ဝမၼိကသုတ္ တရားေတာ္ႀကီး
ေဆာင္ပုဒ္မ်ား
မီးခုိးညဥ့္ခါ, ေန႔မွာမီးပ်ဳိ႕, ေတာင္ပုိ႔ျမင္လတ္, ဆရာျမတ္က, တပည့္လွအား, ေပါက္တူးသြားျဖင့္, ခြဲျခားေစရာ,
ေပၚလာမင္းတုတ္, ဖားûပတ္ေတြ႕ရ, လမ္းႏွစ္ခြမွာ, ဆပ္ျပာေရစစ္, လိပ္ညစ္တစ္လီ, ဓားစဥ္းတီးႏွင့္, ေတြ႕ၿပီအသား,နတ္နဂါး,
ဆယ့္ငါးဝွက္စာအစဥ္တည္း။
အေျဖေဆာင္ပုဒ္မ်ား
၁။ ေတာင္ပုိ႔ဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
ဤ႐ုပ္ကုိယ္ႀကီးပဲ။
၂။ မီးခုိးဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
ညမွာႀကံေတြးေနတာပဲ။
၃။ မီးလွ်ံဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
ေန႔ခင္းက်ေတာ့ ûပတာပဲ။
၄။ ဆရာဆုိတာ ဘယ္သူလဲ၊
ငါတုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားပဲ။
၅။ တပည့္ဆုိတာ ဘယ္သူလဲ၊
႐ႈမွတ္ေနတဲ့ ေယာဂီပဲ။
၆။ ေပါက္တူးဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
မွတ္သိေနတဲ့ ပညာပဲ။
၇။ တူးတယ္ဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
ေၾကာင့္ၾကစုိက္တဲ့ လုံးလပဲ။
၈။ မင္းတုတ္ဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
႐ႈမွတ္နည္းကုိ မသိတာပဲ။
၉။ ဖားûပတ္ဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
စိတ္ဆုိးတတ္တဲ့ ေဒါသပဲ။
၁ဝ။ လမ္းခြဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
ေဝဖန္စဥ္းစား ယုံမွားပဲ။
၁၁။ ေရစစ္ဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
နီဝရဏငါးပါး တရားပဲ။
၁၂။ လိပ္ညစ္ဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
ခႏၶာငါးပါး တရားပဲ။
၁၃။ စဥ္းတီးဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
ငါးပါးအာ႐ုံ ကာမဂုဏ္ပဲ။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၂၂
၁၄။ သားတစ္ဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
ႏွစ္သက္တပ္စြဲ ရာဂပဲ။
၁၅။ နဂါးဆုိတာ ဘယ္ဟာလဲ၊
အာသေဝါကင္းကြာ ရဟႏၲာပဲ။
၇။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ေဆာင္ပုဒ္
အမွန္မသြား, အမွားျမင္ကာ, အဝိဇၨာေၾကာင့္, ခ်မ္းသာလိမ့္ႏုိး, ရည္ေမွ်ာ္ကုိးလ်က္, သုံးမ်ဳိးမႈကံ, ûပစီမံ၍, ဝိညာဏ္
တြယ္စပ္, နာမ္႐ုပ္ကပ္လ်က္, ေျခာက္ရပ္ အာယတန, ဖႆ ေျခာက္ျဖာ, ေဝဒနာေၾကာင့္, တဏွာေျခာက္တန္, ဥပါဒါန္ႏွင့္,
ျဖစ္ရန္အေၾကာင္း, ကံဆင့္ေလာင္း၍, ဆုိးေကာင္းဘဝ, ျဖစ္ရျပန္ရာ, အုိကာေသေရး, ပူအေဆြးႏွင့္, ငုိေၾ<ြကးကုိယ္ႏြမ္း, စိတ္
မခ်မ္းမွ်, ပူပန္ရသည္၊ လုံးဝ ဆင္းရဲစုသာတည္း။
အတိတ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္အက်ဳိးေပၚပုံ
အမွန္မသြား, အမွားသိျမင္၊
အဝိဇၨာဖုံး, ေကာင္းလုံးမွတ္ထင္၊
စိတ္, ကုိယ္, ႏွဳတ္မႈ, ႀကံûပေျပာလ်င္၊
ဝိညာဏ္စပ္, ေနာက္ထပ္သေႏၶ႐ွင္။
ပစၥဳပၸန္အက်ဳိးငါးပါးေပၚလာပုံ
ဝိညာဏ္မ်ဳိးေစ့, စ၍ျဖစ္လွ်င္၊
နာမ္ႏွင့္႐ုပ္လဲ, ပူးတြဲပါဝင္၊
အာယတန, ဖႆေပၚထင္၊
ေကာင္းဆုိးမ်ား, ခံစားမိ႐ုိးပင္။
ပစၥဳပၸန္အက်ဳိးမွ အေၾကာင္းအသစ္ေပၚ၍
ထုိအေၾကာင္းေၾကာင့္ အနာဂါတ္အက်ဳိးေပၚပုံ။
ခံစားသည့္တြက္, တပ္မက္ခင္မင္၊
မည္သုိ႔ûပျငား, ေကာင္းစားမည္ထင္၊
ဝင္စားစြဲလမ္း, ေရာ္ရမ္းûပလွ်င္၊
ေနာင္ဘဝ, ျဖစ္ရဇာတိပင္။
အနာဂါတ္အက်ဳိးငါးပါးေပၚလာပုံ။
ဘဝဇာတိ, သူ႐ွိျပန္လွ်င္၊
အုိေသ ပူေဆြး, ငုိေၾ<ြကးထုိ႔ျပင္၊
ကုိယ္စိတ္ဆင္းရဲ, ထန္သဲပူပင္၊
သုိ႔ျဖစ္ရ, လုံးဝ ဆင္းရဲပင္။
၈။ ဝိပႆနာ႐ႈနည္း မူေသစည္း
ေမး။ ။ဝိပႆနာ, Óဏ္ဆုိတာ, ဘယ္ဟာ႐ႈ၍ျဖစ္သနည္း။
ေျဖ။ ။ၿမဲတယ္, ခ်မ္းသာ, ငါစြဲရာ, ခႏၶာ ႐ႈရၿမဲ။
ေမး။ ။ဘယ္အက်ဳိးငွါ, ဘယ္အခုိက္မွာ, ခႏၶာ ႐ႈသလဲ။
ေျဖ။ ။မစြဲဖုိ႔ရာ, ျဖစ္ဆဲမွာ, မွန္စြာ ႐ႈရၿမဲ။
မဟာစည္ဓမၼေဒသနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား ၂၃
အက်ဳိး။ ။ေပၚခုိက္မ႐ႈ, ႐ုပ္နာမ္စု, စြဲမႈဝင္ေရာက္သည္။
ေပၚတုိင္းမွတ္႐ႈ, ႐ုပ္နာမ္စု, စြဲမႈကင္းေပ်ာက္သည္။
စြဲမႈကင္းလွ်င္, နိဗၺာန္ခြင္, ေျပးဝင္ဆုိက္ေရာက္သည္။
ဝိပႆနာ႐ႈနည္း မူေသစည္း, သိမ္းဆည္းထားရမည္။
၉။ ဝိပႆနာ အေျခခံတရားေတာ္ ေဆာင္ပုဒ္
၁။ ဝိပႆနာ, Óဏ္ဆုိတာ, ဘယ္ဟာ႐ႈ၍ျဖစ္သနည္း။
၂။ စြဲလမ္းႏုိင္ရာ ငါးခႏၶာ, မွန္စြာ႐ႈ၍ျဖစ္သတည္း။
၃။ ဘယ္အက်ဳိးငွာ, ထုိခႏၶာ, ဘယ္ဟာ႐ႈရပါသနည္း၊
၄။ မစြဲဘုိ႔ရာ, ျဖစ္ဆဲမွာ, မွန္စြာ႐ႈရပါသတည္း။
၅။ ျဖစ္ခုိက္မ႐ႈ, ႐ုပ္နာမ္စု, စြဲမႈဝင္ေရာက္သည္။
၆။ ၿမဲတယ္ ေကာင္းတယ္, ငါေကာင္ႏွယ္, တကယ္ထင္တတ္သည္။
၇။ ျဖစ္တုိင္းမွတ္႐ႈ, ႐ုပ္နာမ္စု, စြဲမႈကင္းေပ်ာက္သည္။
၈။ မၿမဲဆင္းရဲ, သေဘာပဲ, Óဏ္ထင္႐ွင္းေတာ့သည္။
၉။ စြဲမႈကင္းေပ်ာက္, မဂ္လမ္းေပါက္, ဆုိက္ေရာက္ နိဗၺာန္ျပည္။
၁ဝ။ ဝိပႆနာ႐ႈနည္း, မူေသစည္း, သိမ္းဆည္းထားရမည္။
၁ဝ။ သမၸဇဥ္ေခၚတဲ့ အသိÓဏ္တရား ၄-ပါး
၁။ သာတၴကသမၹဇဥ္။ ။က်ဳိး႐ွိသလား, မ႐ွိလား စဥ္းစားတာက သာတၴက။
၂။ သပၸာယသမၹဇဥ္။ ။သင့္ေတာ္ရဲ႕လား, မေတာ္လား, စဥ္းစားတာက သပၸါယ။
၃။ ေဂါစရသမၹဇဥ္။ ။႐ုပ္ဓာတ္, နာမ္ဓာတ္, စဥ္မျပတ္ ႐ႈမွတ္တာက ေဂါစရ။
၄။ အသေမၼာဟသမၹဇဥ္။ ။မၿမဲဆင္းရဲ, ႐ုပ္နာမ္ပဲ အသိကြဲတာက အသေမၼာဟ။
၁၁။ စိတၱာႏုပႆနာေဆာင္ပုဒ္မ်ား
ႏွိမ္ႏုိင္ခဲစြ, လွ်င္ျမန္လွ၍, သူက်လုိရာ, က်တတ္ပါသည္, ဝိညာဏသြမ္း, စိတ္သရမ္းကုိ, ေစာင့္ဖမ္း႐ႈေရး, ဆုံးမေပး
၍, ယဥ္ေက်းလိမၼာ, သူျဖစ္လာလွ်င္, ခ်မ္းသာေဆာင္ေပးတတ္သတည္း။
ဒုႏၷိဂၢဟႆ လဟုေနာ, ယတၴ ကာမနိပါတိေနာ။
စိတၱႆ ဒမေထာ သာဓု, စိတၱံ ဒႏၲံ သုခါဝဟံ။
၁၂။ အဂုၤတၱရပါဠိေတာ္လာ
No comments:
Post a Comment